Кыргызстандын Саламаттык Сактоо
Zdravoohraneniye Kyrgyzstana

ISSN 1694-8068 (Print)

ISSN 1694-805X (Online)

Кыргыз Республикасындагы балдар жана өспүрүмдөр арасындагы кургак учуктун эпидемиологиялык абалы

Кыргыз Республикасындагы балдар жана өспүрүмдөр арасындагы кургак учуктун эпидемиологиялык абалы
Полный текст Full text Толук текст  

Корутунду

Бул макалада 2011-2020-жж. аралыгында Кыргыз Республикасында (КР) балдардын жана өспү рүмдөрдүн кургак учук оорусу менен жабыркалануу эпидемиологиялык абалынын жана динамикасына баа берүүнүн жыйынтыктары чагылдырылган. КР Саламаттык сактоо министрлигине (ССМ) караштуу Электрондук саламаттыкты сактоо борборунун жана КР ССМ Улуттук фтизиатрия борборунун информатика жана эпидемио- логия бөлүмүнөн КР, Чүй облусунда жана Бишкек ш., 11 ж. (2010-ж. 2020) статистикалык отчеттук маалыматтары колдонулган. Балдардын жана өспүрүмдөрдүн кургак учук менен оорушунун негизги эпидемиологиялык интенсивдүү көрсөткүчү талдоого алынып, балдар жана өспүрүмдөр арасында кургак учуктун таралышына ко- ронавирустук инфекциянын (COVID-19) пандемиясынын таасири көрсөтүлгөн.КР, Чүй облусунда жана Бишкек ш. балдар жана өспүрүмдөр арасында кургак учук менен ооругандардын көрсөткүчү жогорку деңгээлде калууда жана бул көрсөткүчтүн акырындык менен төмөндөшү байкалууда. 2010-ж. салыштырмалуу, балдар жана өспү рүмдөр арасында кургак учук менен ооругандардын эң олуттуу төмөндөшү 2017-ж. бери белгиленген. Бирок 2019-ж. салыштырмалуу 2020-ж. балдар жана өспүрүмдөр арасында кургак учук менен ооругандардын кескин азайышы төмөндөө тенденциясына ээ, ошондуктан КР балдарда 46,8%, өспүрүмдөрдө 65,3%, Чүй облусунда бал- дарда 46,8%, өспүрүмдөрдө 51,0% жана Бишкек ш. балдарда 73,5%, өспүрүмдөрдө 75,1% төмөндөгөн. Жалпысы нан республикада, Чүй облусунда жана Бишкек ш. акыркы он жылда балдар жана өспүрүмдөр арасында кургак учук менен ооругандардын азайышы байкалган. 2020-ж. бул көрсөткүчтүн бул (COVID-19) пандемиясына бай- ланыштуу кескин төмөндөөшү байкалган.

Авторлор жөнүндө

Чубаков Тулеген Чубакович, д.м.н., профессор,заведующий кафедрой «Фтизиопульмонологии» КГМИПиПК им С.Б. Даниярова, Бишкек, Кыргызская Республика
Турдумамбетова Гульнура Кенешбековна, к.м.н., доцент, заведующая кафедрой «Фтизиатрии» КГМА им И.К.Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика
Байтелиева Алтынай Карыпбаевна, ассистент кафедры фтизиатрии КГМА им И.К.Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика

Chubakov Tulegen Chubakovich, MD, Professor, Head of Department Phthisiopulmonology, KSMIRaAT named after S.B. Daniyarov, Bishkek, Kyrgyz Republic
Turdumambetova Gulnura Keneshbekovna, Ph.D., Associate Professor, Head of Department "Phthisiology",KSMA named after I.K.Akhunbaev, Bishkek, Kyrgyz Republic
Baitelieva Altynai Karypbaevna, assistant of the Department of Phthisiology, KSMA named after I.K.Akhunbaev,Bishkek, Kyrgyz Republic

Чубаков Тулеген Чубакович, медицина илимдеринин доктору, профессор, C.Б. Данияров атындагы КМКДжАЖМИ «Фтизиопульмонология» кафедрасынын башчысы, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Турдумамбетова Гүлнура Кеңешбековна, медицина илимдеринин кандидаты, доцент, И.К.Ахунбаев атындагы КММАнын фтизиатрия кафедрасынын башчысы, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Байтелиева Алтынай Карыпбаевна, И.К. Ахунбаев атындагы КММА фтизиатрия кафедрасынын ассистенти, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Шилтемелер

1. World Health Organization 2021. Global tuberculosis report 2021.
2. Global tuberculosis report 2020. Geneva: World Health Organization; 2021 https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/tuberculosis.
3. World Health Organization. Multidrug-resistant tuberculosis in children and adolescents in the WHO European Region.2020.https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331888/9789289054966-rus.pdf
4. Knight G.M., McQuaid C.F., Dodd P.J., Houben R.M. Global burden of latent multidrug-resistant tuberculosis: trends and estimates based on mathematical modelling. Lancet Infect Dis. 2019; 19(8) 903-12 doi:10.1016/S1473-3099(19)30307-X.
5. World Health Organization. Global tuberculosis report. 2022. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/75938/1/9789241564502_eng.pdf Date last accessed. -November 13.-2022.
6. Political Declaration of the High Level Meeting of the UN General Assembly on Tuberculosis: [website] / New York: United Nations General Assembly, 2018. – URL: https://undocs.org/ru/A/RES/73/ 3, accessed 16 February 2022. – Text: immediate.
7. After the COVID-19 pandemic, prospects for economic recovery in Central Asia. 2021. https://www.oecd.org/eurasia/Beyond _COVID%2019_Central%20Asia%20_RU.pdf
8. Отчетные данные Центра электронного здравоохранения при МЗ КР. 2020 г.
9. Аналитическая справка противотуберкулезной службы за 2010-2020 гг.

1. World Health Organization 2021. Global tuberculosis report 2021.
2. Global tuberculosis report 2020. Geneva: World Health Organization; 2021 https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/tuberculosis.
3. World Health Organization. Multidrug-resistant tuberculosis in children and adolescents in the WHO European Region.2020.https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331888/9789289054966-rus.pdf
4. Knight G.M., McQuaid C.F., Dodd P.J., Houben R.M. Global burden of latent multidrug-resistant tuberculosis: trends and estimates based on mathematical modelling. Lancet Infect Dis. 2019; 19(8) 903-12 doi:10.1016/S1473-3099(19)30307-X.
5. World Health Organization. Global tuberculosis report. 2022. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/75938/1/9789241564502_eng.pdf Date last accessed. -November 13.-2022.
6. Political Declaration of the High Level Meeting of the UN General Assembly on Tuberculosis: [website] / New York: United Nations General Assembly, 2018. – URL: https://undocs.org/ru/A/RES/73/ 3, accessed 16 February 2022. – Text: immediate.
7. After the COVID-19 pandemic, prospects for economic recovery in Central Asia. 2021. https://www.oecd.org/eurasia/Beyond _COVID%2019_Central%20Asia%20_RU.pdf
8. Отчетные данные Центра электронного здравоохранения при МЗ КР. 2020 г.
9. Аналитическая справка противотуберкулезной службы за 2010-2020 гг.

1. World Health Organization 2021. Global tuberculosis report 2021.
2. Global tuberculosis report 2020. Geneva: World Health Organization; 2021 https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/tuberculosis.
3. World Health Organization. Multidrug-resistant tuberculosis in children and adolescents in the WHO European Region.2020.https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331888/9789289054966-rus.pdf
4. Knight G.M., McQuaid C.F., Dodd P.J., Houben R.M. Global burden of latent multidrug-resistant tuberculosis: trends and estimates based on mathematical modelling. Lancet Infect Dis. 2019; 19(8) 903-12 doi:10.1016/S1473-3099(19)30307-X.
5. World Health Organization. Global tuberculosis report. 2022. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/75938/1/9789241564502_eng.pdf Date last accessed. -November 13.-2022.
6. Political Declaration of the High Level Meeting of the UN General Assembly on Tuberculosis: [website] / New York: United Nations General Assembly, 2018. – URL: https://undocs.org/ru/A/RES/73/ 3, accessed 16 February 2022. – Text: immediate.
7. After the COVID-19 pandemic, prospects for economic recovery in Central Asia. 2021. https://www.oecd.org/eurasia/Beyond _COVID%2019_Central%20Asia%20_RU.pdf
8. Отчетные данные Центра электронного здравоохранения при МЗ КР. 2020 г.
9. Аналитическая справка противотуберкулезной службы за 2010-2020 гг.

Для цитирования

Чубаков Т.Ч., Турдумамбетова Г.К.,Байтелиева А.К. Эпидемиологическая ситуация по туберкулезу у детей и подростков в Кыргызской Республике. Здравоохранение Кыргызстана 2022, № 2, с. 119-125.

https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg20226217119

For citation

Chubakov T.Ch., Turdumambetova G.K., Baitelieva A.K. Epidemiological situation of tuberculosis in children and
adolescents in the Kyrgyz Republic. Health care of Kyrgyzstan 2022, No.2, pp. 119-125.

https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg20226217119

Цитата үчүн

Чубаков Т.Ч., Турдумамбетова Г.К.,Байтелиева А.К. Кыргыз Республикасындагы балдар жана өспүрүмдөр арасындагы кургак учуктун эпидемиологиялык абалы. Кыргызстандын саламаттык сактоо 2022, no 2, б. 119-125.

https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg20226217119

Авторлор Чубаков Т.Ч., Турдумамбетова Г.К., Байтелиева А.К.
Ссылка doi.org https://doi.org/10.51350/zdravkg20226217119
Беттер 119-125
Негизги сөздөр балдардын жана өспүрүмдөрдүн кургак учугу, кургак учуктун эпидемиологиясы, жашка жараша кургак учуктун өзгөчөлүктөрү, балдардын кургак учук оорусу, коронавирустук инфекция
Орусча
Об авторах

Чубаков Тулеген Чубакович, д.м.н., профессор,заведующий кафедрой «Фтизиопульмонологии» КГМИПиПК им С.Б. Даниярова, Бишкек, Кыргызская Республика
Турдумамбетова Гульнура Кенешбековна, к.м.н., доцент, заведующая кафедрой «Фтизиатрии» КГМА им И.К.Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика
Байтелиева Алтынай Карыпбаевна, ассистент кафедры фтизиатрии КГМА им И.К.Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика

Полный текст

PDF (RUS)

Список литературы

1. World Health Organization 2021. Global tuberculosis report 2021.
2. Global tuberculosis report 2020. Geneva: World Health Organization; 2021 https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/tuberculosis.
3. World Health Organization. Multidrug-resistant tuberculosis in children and adolescents in the WHO European Region.2020.https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331888/9789289054966-rus.pdf
4. Knight G.M., McQuaid C.F., Dodd P.J., Houben R.M. Global burden of latent multidrug-resistant tuberculosis: trends and estimates based on mathematical modelling. Lancet Infect Dis. 2019; 19(8) 903-12 doi:10.1016/S1473-3099(19)30307-X.
5. World Health Organization. Global tuberculosis report. 2022. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/75938/1/9789241564502_eng.pdf Date last accessed. -November 13.-2022.
6. Political Declaration of the High Level Meeting of the UN General Assembly on Tuberculosis: [website] / New York: United Nations General Assembly, 2018. – URL: https://undocs.org/ru/A/RES/73/ 3, accessed 16 February 2022. – Text: immediate.
7. After the COVID-19 pandemic, prospects for economic recovery in Central Asia. 2021. https://www.oecd.org/eurasia/Beyond _COVID%2019_Central%20Asia%20_RU.pdf
8. Отчетные данные Центра электронного здравоохранения при МЗ КР. 2020 г.
9. Аналитическая справка противотуберкулезной службы за 2010-2020 гг.

Для цитирования

Чубаков Т.Ч., Турдумамбетова Г.К.,Байтелиева А.К. Эпидемиологическая ситуация по туберкулезу у детей и подростков в Кыргызской Республике. Здравоохранение Кыргызстана 2022, № 2, с. 119-125.

https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg20226217119

Англисче
About authors

Chubakov Tulegen Chubakovich, MD, Professor, Head of Department Phthisiopulmonology, KSMIRaAT named after S.B. Daniyarov, Bishkek, Kyrgyz Republic
Turdumambetova Gulnura Keneshbekovna, Ph.D., Associate Professor, Head of Department "Phthisiology",KSMA named after I.K.Akhunbaev, Bishkek, Kyrgyz Republic
Baitelieva Altynai Karypbaevna, assistant of the Department of Phthisiology, KSMA named after I.K.Akhunbaev,Bishkek, Kyrgyz Republic

Full text

PDF (RUS)

References

1. World Health Organization 2021. Global tuberculosis report 2021.
2. Global tuberculosis report 2020. Geneva: World Health Organization; 2021 https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/tuberculosis.
3. World Health Organization. Multidrug-resistant tuberculosis in children and adolescents in the WHO European Region.2020.https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331888/9789289054966-rus.pdf
4. Knight G.M., McQuaid C.F., Dodd P.J., Houben R.M. Global burden of latent multidrug-resistant tuberculosis: trends and estimates based on mathematical modelling. Lancet Infect Dis. 2019; 19(8) 903-12 doi:10.1016/S1473-3099(19)30307-X.
5. World Health Organization. Global tuberculosis report. 2022. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/75938/1/9789241564502_eng.pdf Date last accessed. -November 13.-2022.
6. Political Declaration of the High Level Meeting of the UN General Assembly on Tuberculosis: [website] / New York: United Nations General Assembly, 2018. – URL: https://undocs.org/ru/A/RES/73/ 3, accessed 16 February 2022. – Text: immediate.
7. After the COVID-19 pandemic, prospects for economic recovery in Central Asia. 2021. https://www.oecd.org/eurasia/Beyond _COVID%2019_Central%20Asia%20_RU.pdf
8. Отчетные данные Центра электронного здравоохранения при МЗ КР. 2020 г.
9. Аналитическая справка противотуберкулезной службы за 2010-2020 гг.

For citation

Chubakov T.Ch., Turdumambetova G.K., Baitelieva A.K. Epidemiological situation of tuberculosis in children and
adolescents in the Kyrgyz Republic. Health care of Kyrgyzstan 2022, No.2, pp. 119-125.

https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg20226217119

Кыргызча
Авторлор жөнүндө

Чубаков Тулеген Чубакович, медицина илимдеринин доктору, профессор, C.Б. Данияров атындагы КМКДжАЖМИ «Фтизиопульмонология» кафедрасынын башчысы, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Турдумамбетова Гүлнура Кеңешбековна, медицина илимдеринин кандидаты, доцент, И.К.Ахунбаев атындагы КММАнын фтизиатрия кафедрасынын башчысы, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Байтелиева Алтынай Карыпбаевна, И.К. Ахунбаев атындагы КММА фтизиатрия кафедрасынын ассистенти, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Толук текст

PDF (RUS)

Шилтемелер

1. World Health Organization 2021. Global tuberculosis report 2021.
2. Global tuberculosis report 2020. Geneva: World Health Organization; 2021 https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/tuberculosis.
3. World Health Organization. Multidrug-resistant tuberculosis in children and adolescents in the WHO European Region.2020.https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331888/9789289054966-rus.pdf
4. Knight G.M., McQuaid C.F., Dodd P.J., Houben R.M. Global burden of latent multidrug-resistant tuberculosis: trends and estimates based on mathematical modelling. Lancet Infect Dis. 2019; 19(8) 903-12 doi:10.1016/S1473-3099(19)30307-X.
5. World Health Organization. Global tuberculosis report. 2022. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/75938/1/9789241564502_eng.pdf Date last accessed. -November 13.-2022.
6. Political Declaration of the High Level Meeting of the UN General Assembly on Tuberculosis: [website] / New York: United Nations General Assembly, 2018. – URL: https://undocs.org/ru/A/RES/73/ 3, accessed 16 February 2022. – Text: immediate.
7. After the COVID-19 pandemic, prospects for economic recovery in Central Asia. 2021. https://www.oecd.org/eurasia/Beyond _COVID%2019_Central%20Asia%20_RU.pdf
8. Отчетные данные Центра электронного здравоохранения при МЗ КР. 2020 г.
9. Аналитическая справка противотуберкулезной службы за 2010-2020 гг.

Цитата үчүн

Чубаков Т.Ч., Турдумамбетова Г.К.,Байтелиева А.К. Кыргыз Республикасындагы балдар жана өспүрүмдөр арасындагы кургак учуктун эпидемиологиялык абалы. Кыргызстандын саламаттык сактоо 2022, no 2, б. 119-125.

https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg20226217119

Көрүүлөр: 3202
Copyright MAXXmarketing GmbH
JoomShopping Download & Support