Кыргызстандын Саламаттык Сактоо
Zdravoohraneniye Kyrgyzstana

ISSN 1694-8068 (Print)

ISSN 1694-805X (Online)

Кыргыз Республикасынын Талас облусунун клиникалык диагностикалык лабораторияларына гликацияланган гемоглобинди киргизүүнүн натыйжалуулугун баалоо

Кыргыз Республикасынын Талас облусунун клиникалык диагностикалык  лабораторияларына гликацияланган гемоглобинди киргизүүнүн  натыйжалуулугун баалоо
Полный текст  

Корутунду

Киришүү. Кант диабети (КД) глобалдык медициналык-социалдык көйгөй жана Кыргыз Республикасынын улуттук саламаттык сактоо тутумдары үчүн биринчи кезектеги приоритет болуп саналат. Изилдөөнүн максаты: Кыргыз Республикасынын Талас облусунун клиникалык диагностикалык лабораторияларына (КДЛ) гликацияланган гемоглобинди (Hb1Ac) киргизүүнүн натыйжаларына баа берүү. Материалдар жана ыкмалар. Клиникалык диагностикалык лабораторияда кан үлгүлөрү фотометрикалык жана иммунофлуоресценттик изилдөө ыкмаларын колдонуу менен гликацияланган гемоглобинге (ГГ) Hb1Ac анализи жүргүзүлөт. Приборлор кан үлгүлөрүн изилдөө үчүн колдонулат; биохимиялык анализатор Mindray BS-240 жана флуоресценттик анализатор Finecare FIA Meter Plus. Изилдөөнүн предмети сапат элементтери болгон: персонал, жабдуулар, документтер/талдоо каттоо журналдары, процессти көзөмөлдөө. Клиникалык диагностикалык лабораторияларда маалыматтарды талдоо үчүн Лабораториялык маалымат системасы (LIS) Ilab колдонулат. ГГ журналдарынан алынган маалыматтарды талдоо 2022-2023-жылдар аралыгында жүргүзүлгөн. Натыйжалар жана талдоо. Кант диабети боюнча изилдөөлөр Кыргыз Республикасынын Талас облусунун алты саламаттыкты сактоо мекемесинде, клиникалык диагностикалык лабораторияларда (КДЛ), Манас, Айтматов, Бакай-Ата жана Талас 4 жалпы дарыгерлик практикалык борборлордо, ошондой эле Талас шаарындагы 2 - Үй-бүлөлүк дарыгерлер борборунда (ҮБДБ) жүргүзүлгөн (Талас облустук бириккен ооруканасы – ТООБ жана Талас облустук үй-бүлөлүк дарыгерлер борбору – ТОYБДБ). Жалпысынан 2022-жылы кант диабети менен 2730 бейтап, 2023-жылы 2864 адам болгон. Жыйынтыгы. Талас районунун лабораторияларындагы иштин сапаты кадрдык ресурстардын жеткиликтүүлүгүнө жараша болот: мисалы, Манас районундагы төрт жалпы дарыгерлик практика борборунан бир да дарыгер жок, ал эми дарыгерлердин штаттык бирдигинин абалы Талас облустук бириккен ооруканасында жакшыраак аныкталган (5 дарыгер-лаборант). Лабораториялык маалыматтык тутумдун эффективдүү иштеши үчүн Интернетке туруктуу жетүү керек, ал эми документацияны жүргүзүү жана үлгүлөрдүн анализинин натыйжаларына мониторинг жүргүзүү үчүн штрих-код системасын киргизүү зарыл. Кант диабети боюнча тестирлөөнүн сапатын жогорулатуу үчүн клиникалык диагностикалык лабораториялардын кызматкерлерин ISO 15189 эл аралык стандартына ылайык валидация жана верификация ыкмаларына үйрөтүү зарыл.

Авторлор жөнүндө

Жакшымбек кызы Айпери, врач лаборант, Таласского областного центра семейной медицины, Талас, Кыргызская Республика

Ормокоева Кыял Сардарбековна, заведующая лабораторией Эндокринологического центра, Бишкек, Кыргызская Республика

Шаршенова Айнаш Акыновна, доктор медицинских наук, профессор, Профессор кафедры общественного здравоохранения, Международная высшая школа медицины; Главный научный сотрудник Национальный институт общественного здоровья при Министерстве здравоохранения, Бишкек, Кыргызская Республика

Zhakshymbek kyzy Aiperi, laboratory doctor, Talas regional center of family medicine, Talas, Kyrgyz Republic

Ormokoeva Kyial Sardarbekovna, Head of the Laboratory of the Endocrinology Center, Bishkek, Kyrgyz Republic

Sharshenova Ainash Akynovna, Doctor of Medical Sciences, Professor, Professor of the Department of Public Health, International Higher School of Medicine, International Higher School of Medicine, Chief Researcher, National Institute of Public Health under the Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic

Жакшымбек кызы Айпери, Талас райондук үй-бүлөлүк медицина борборунун лаборанты, Талас, Кыргыз Республикасы

Ормокоева Кыял Сардарбековна, Эндокринологиялык борбордун лабораториясынын башчысы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы

Шаршенова Айнаш Акыновна, медицина илимдеринин доктору, профессор, Эл аралык жогорку медицина мектебинин Коомдук саламаттыкты сактоо кафедрасынын профессору, Саламаттык сактоо министрлигине караштуу Коомдук саламаттык сактоо улуттук институтунун башкы илимий кызматкери, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Шилтемелер

1. Клиническое руководство. Сахарный диабет 1 типа: диагностика, лечение и ведение пациентов. Приказ МЗ КР № 748 от 8 июля 2019 - г. Бишкек – 2019. https://www.new.nimsi.kg/storage/files/kr-saxarnyi-diabet-1-tipa-diagnostika-lecenie-vedenie-091391400-1706613755.pdf
2. Кононенко И.В., Смирнова О.М., Майоров А.Ю., Шестакова М.В. Классификация сахарного диабета. Всемирная  
Организация Здравоохранения 2019 г. Что нового? // Сахарный диабет. 2020, Т. 23, №4, С. 329–339.
3. Клинические рекомендации «Сахарный диабет 2 типа у взрослых»/ Общественная организация  
«Российская ассоциация эндокринологов», 2021, 225 с.
4. Диагностика и ведение сахарного диабета 2 типа (HEARTS-D). Женева: ВОЗ; 2021.
https://whodc.mednet.ru/ru/osnovnye-publikaczii/neinfekczionnye-bolezni-i-borba-s-nimi/diabet/3602/visit.html
5. Диагностика, лечение и диспансерное наблюдение пациентов с предиабетом в условиях первичной медико-
санитарной помощи / Шестакова М.В., Драпкина О.М., Бакулин И.Г. и др.- Издание – М.: ФГБУ «НМИЦ ТПМ» Минздрава  России, 2021 г., 40 с.
6. Сборник «Здоровье населения и деятельность организаций здравоохранения Кыргызской Республики »Центра электрон
ного здравоохранения МЗ КР 2024 г.

1. Клиническое руководство. Сахарный диабет 1 типа: диагностика, лечение и ведение пациентов. Приказ МЗ КР № 748 от 8 июля 2019 - г. Бишкек – 2019. https://www.new.nimsi.kg/storage/files/kr-saxarnyi-diabet-1-tipa-diagnostika-lecenie-vedenie-091391400-1706613755.pdf
2. Кононенко И.В., Смирнова О.М., Майоров А.Ю., Шестакова М.В. Классификация сахарного диабета. Всемирная  
Организация Здравоохранения 2019 г. Что нового? // Сахарный диабет. 2020, Т. 23, №4, С. 329–339.
3. Клинические рекомендации «Сахарный диабет 2 типа у взрослых»/ Общественная организация  
«Российская ассоциация эндокринологов», 2021, 225 с.
4. Диагностика и ведение сахарного диабета 2 типа (HEARTS-D). Женева: ВОЗ; 2021.
https://whodc.mednet.ru/ru/osnovnye-publikaczii/neinfekczionnye-bolezni-i-borba-s-nimi/diabet/3602/visit.html
5. Диагностика, лечение и диспансерное наблюдение пациентов с предиабетом в условиях первичной медико-
санитарной помощи / Шестакова М.В., Драпкина О.М., Бакулин И.Г. и др.- Издание – М.: ФГБУ «НМИЦ ТПМ» Минздрава  России, 2021 г., 40 с.
6. Сборник «Здоровье населения и деятельность организаций здравоохранения Кыргызской Республики »Центра электрон
ного здравоохранения МЗ КР 2024 г.

1. Клиническое руководство. Сахарный диабет 1 типа: диагностика, лечение и ведение пациентов. Приказ МЗ КР № 748 от 8 июля 2019 - г. Бишкек – 2019. https://www.new.nimsi.kg/storage/files/kr-saxarnyi-diabet-1-tipa-diagnostika-lecenie-vedenie-091391400-1706613755.pdf
2. Кононенко И.В., Смирнова О.М., Майоров А.Ю., Шестакова М.В. Классификация сахарного диабета. Всемирная  
Организация Здравоохранения 2019 г. Что нового? // Сахарный диабет. 2020, Т. 23, №4, С. 329–339.
3. Клинические рекомендации «Сахарный диабет 2 типа у взрослых»/ Общественная организация  
«Российская ассоциация эндокринологов», 2021, 225 с.
4. Диагностика и ведение сахарного диабета 2 типа (HEARTS-D). Женева: ВОЗ; 2021.
https://whodc.mednet.ru/ru/osnovnye-publikaczii/neinfekczionnye-bolezni-i-borba-s-nimi/diabet/3602/visit.html
5. Диагностика, лечение и диспансерное наблюдение пациентов с предиабетом в условиях первичной медико-
санитарной помощи / Шестакова М.В., Драпкина О.М., Бакулин И.Г. и др.- Издание – М.: ФГБУ «НМИЦ ТПМ» Минздрава  России, 2021 г., 40 с.
6. Сборник «Здоровье населения и деятельность организаций здравоохранения Кыргызской Республики »Центра электрон
ного здравоохранения МЗ КР 2024 г.

Для цитирования

Жакшымбек к А., Ормокоева К. С., Шаршенова А.А. Оценка эффективности внедрения гликолизированного гемоглобина в клинико-диагностических лабораториях Таласской области Кыргызской Республики.Научно-практический журнал «Здравоохранение Кыргызстана» 2025, № 1, с. 88-95.  https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.1.3.11.88.95 

For citation

Jakshymbek kyzy A., Ormokоeva K.S., Sharshenova A.A. Evaluation of the effectiveness of the introduction of glycated hemoglobin in clinical diagnostic laboratories of the Talas region of the Kyrgyz Republic. Scientific practical journal “Health care of Kyrgyzstan” 2025, No.1, p.88-95.  https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.1.3.11.88.95 

Цитата үчүн

Жакшымбек к А., Ормокоева К. С., Шаршенова А.А. Кыргыз Республикасынын Талас облусунун клиникалык диагностикалык лабораторияларына гликацияланган гемоглобинди киргизүүнүн натыйжалуулугун баалоо. Кыргызстандын саламаттык сактоо илимий-практикалык журналы 2025, № 1, б. 88-95. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.1.3.11.88.95

Авторлор Жакшымбек к А.,, Ормокоева К.С., Шаршенова А.А.
Ссылка doi.org https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.1.3.11.88.95
Беттер 88-95
Негизги сөздөр Кант диабети, Лабораториялык маалымат системасы, Гликацияланган гемоглобин, Үй-бүлөлүк медицина борбору
Орусча
Об авторах

Жакшымбек кызы Айпери, врач лаборант, Таласского областного центра семейной медицины, Талас, Кыргызская Республика

Ормокоева Кыял Сардарбековна, заведующая лабораторией Эндокринологического центра, Бишкек, Кыргызская Республика

Шаршенова Айнаш Акыновна, доктор медицинских наук, профессор, Профессор кафедры общественного здравоохранения, Международная высшая школа медицины; Главный научный сотрудник Национальный институт общественного здоровья при Министерстве здравоохранения, Бишкек, Кыргызская Республика

Полный текст

PDF (RUS)

Список литературы

1. Клиническое руководство. Сахарный диабет 1 типа: диагностика, лечение и ведение пациентов. Приказ МЗ КР № 748 от 8 июля 2019 - г. Бишкек – 2019. https://www.new.nimsi.kg/storage/files/kr-saxarnyi-diabet-1-tipa-diagnostika-lecenie-vedenie-091391400-1706613755.pdf
2. Кононенко И.В., Смирнова О.М., Майоров А.Ю., Шестакова М.В. Классификация сахарного диабета. Всемирная  
Организация Здравоохранения 2019 г. Что нового? // Сахарный диабет. 2020, Т. 23, №4, С. 329–339.
3. Клинические рекомендации «Сахарный диабет 2 типа у взрослых»/ Общественная организация  
«Российская ассоциация эндокринологов», 2021, 225 с.
4. Диагностика и ведение сахарного диабета 2 типа (HEARTS-D). Женева: ВОЗ; 2021.
https://whodc.mednet.ru/ru/osnovnye-publikaczii/neinfekczionnye-bolezni-i-borba-s-nimi/diabet/3602/visit.html
5. Диагностика, лечение и диспансерное наблюдение пациентов с предиабетом в условиях первичной медико-
санитарной помощи / Шестакова М.В., Драпкина О.М., Бакулин И.Г. и др.- Издание – М.: ФГБУ «НМИЦ ТПМ» Минздрава  России, 2021 г., 40 с.
6. Сборник «Здоровье населения и деятельность организаций здравоохранения Кыргызской Республики »Центра электрон
ного здравоохранения МЗ КР 2024 г.

Для цитирования

Жакшымбек к А., Ормокоева К. С., Шаршенова А.А. Оценка эффективности внедрения гликолизированного гемоглобина в клинико-диагностических лабораториях Таласской области Кыргызской Республики.Научно-практический журнал «Здравоохранение Кыргызстана» 2025, № 1, с. 88-95.  https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.1.3.11.88.95 

Англисче
About authors

Zhakshymbek kyzy Aiperi, laboratory doctor, Talas regional center of family medicine, Talas, Kyrgyz Republic

Ormokoeva Kyial Sardarbekovna, Head of the Laboratory of the Endocrinology Center, Bishkek, Kyrgyz Republic

Sharshenova Ainash Akynovna, Doctor of Medical Sciences, Professor, Professor of the Department of Public Health, International Higher School of Medicine, International Higher School of Medicine, Chief Researcher, National Institute of Public Health under the Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic

References

1. Клиническое руководство. Сахарный диабет 1 типа: диагностика, лечение и ведение пациентов. Приказ МЗ КР № 748 от 8 июля 2019 - г. Бишкек – 2019. https://www.new.nimsi.kg/storage/files/kr-saxarnyi-diabet-1-tipa-diagnostika-lecenie-vedenie-091391400-1706613755.pdf
2. Кононенко И.В., Смирнова О.М., Майоров А.Ю., Шестакова М.В. Классификация сахарного диабета. Всемирная  
Организация Здравоохранения 2019 г. Что нового? // Сахарный диабет. 2020, Т. 23, №4, С. 329–339.
3. Клинические рекомендации «Сахарный диабет 2 типа у взрослых»/ Общественная организация  
«Российская ассоциация эндокринологов», 2021, 225 с.
4. Диагностика и ведение сахарного диабета 2 типа (HEARTS-D). Женева: ВОЗ; 2021.
https://whodc.mednet.ru/ru/osnovnye-publikaczii/neinfekczionnye-bolezni-i-borba-s-nimi/diabet/3602/visit.html
5. Диагностика, лечение и диспансерное наблюдение пациентов с предиабетом в условиях первичной медико-
санитарной помощи / Шестакова М.В., Драпкина О.М., Бакулин И.Г. и др.- Издание – М.: ФГБУ «НМИЦ ТПМ» Минздрава  России, 2021 г., 40 с.
6. Сборник «Здоровье населения и деятельность организаций здравоохранения Кыргызской Республики »Центра электрон
ного здравоохранения МЗ КР 2024 г.

For citation

Jakshymbek kyzy A., Ormokоeva K.S., Sharshenova A.A. Evaluation of the effectiveness of the introduction of glycated hemoglobin in clinical diagnostic laboratories of the Talas region of the Kyrgyz Republic. Scientific practical journal “Health care of Kyrgyzstan” 2025, No.1, p.88-95.  https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.1.3.11.88.95 

Кыргызча
Авторлор жөнүндө

Жакшымбек кызы Айпери, Талас райондук үй-бүлөлүк медицина борборунун лаборанты, Талас, Кыргыз Республикасы

Ормокоева Кыял Сардарбековна, Эндокринологиялык борбордун лабораториясынын башчысы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы

Шаршенова Айнаш Акыновна, медицина илимдеринин доктору, профессор, Эл аралык жогорку медицина мектебинин Коомдук саламаттыкты сактоо кафедрасынын профессору, Саламаттык сактоо министрлигине караштуу Коомдук саламаттык сактоо улуттук институтунун башкы илимий кызматкери, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Шилтемелер

1. Клиническое руководство. Сахарный диабет 1 типа: диагностика, лечение и ведение пациентов. Приказ МЗ КР № 748 от 8 июля 2019 - г. Бишкек – 2019. https://www.new.nimsi.kg/storage/files/kr-saxarnyi-diabet-1-tipa-diagnostika-lecenie-vedenie-091391400-1706613755.pdf
2. Кононенко И.В., Смирнова О.М., Майоров А.Ю., Шестакова М.В. Классификация сахарного диабета. Всемирная  
Организация Здравоохранения 2019 г. Что нового? // Сахарный диабет. 2020, Т. 23, №4, С. 329–339.
3. Клинические рекомендации «Сахарный диабет 2 типа у взрослых»/ Общественная организация  
«Российская ассоциация эндокринологов», 2021, 225 с.
4. Диагностика и ведение сахарного диабета 2 типа (HEARTS-D). Женева: ВОЗ; 2021.
https://whodc.mednet.ru/ru/osnovnye-publikaczii/neinfekczionnye-bolezni-i-borba-s-nimi/diabet/3602/visit.html
5. Диагностика, лечение и диспансерное наблюдение пациентов с предиабетом в условиях первичной медико-
санитарной помощи / Шестакова М.В., Драпкина О.М., Бакулин И.Г. и др.- Издание – М.: ФГБУ «НМИЦ ТПМ» Минздрава  России, 2021 г., 40 с.
6. Сборник «Здоровье населения и деятельность организаций здравоохранения Кыргызской Республики »Центра электрон
ного здравоохранения МЗ КР 2024 г.

Цитата үчүн

Жакшымбек к А., Ормокоева К. С., Шаршенова А.А. Кыргыз Республикасынын Талас облусунун клиникалык диагностикалык лабораторияларына гликацияланган гемоглобинди киргизүүнүн натыйжалуулугун баалоо. Кыргызстандын саламаттык сактоо илимий-практикалык журналы 2025, № 1, б. 88-95. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.1.3.11.88.95

Көрүүлөр: 193
Copyright MAXXmarketing GmbH
JoomShopping Download & Support